Các loại hệ thống làm lạnh trong container lạnh
Container lạnh trở thành giải pháp tốt để bảo quản thực phẩm, dược phẩm và các hàng hóa nhạy cảm với nhiệt độ. Hiệu quả của container lạnh dựa vào vật liệu cách nhiệt mà chủ yếu nhờ hệ thống làm lạnh tiên tiến, đảm bảo duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt hành trình. Bài viết này sẽ giải thích cấu tạo, các loại hệ thống làm lạnh và yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất.
Khái niệm container lạnh
Container lạnh, hay còn gọi là reefer container, là loại container chuyên dụng được thiết kế để bảo quản và vận chuyển hàng hóa cần duy trì nhiệt độ ổn định, như thực phẩm tươi sống, hải sản, dược phẩm, hoặc các sản phẩm nhạy cảm với nhiệt độ khác. Theo báo cáo của International Maritime Organization (IMO), việc sử dụng container lạnh ngày càng gia tăng do nhu cầu toàn cầu về thực phẩm và dược phẩm an toàn, đồng thời giúp giảm thất thoát hàng hóa lên tới 30% trong quá trình vận chuyển dài hạn.

Điểm đặc biệt của container lạnh là khả năng duy trì nhiệt độ bên trong theo yêu cầu, từ nhiệt độ âm sâu (-25°C) đến nhiệt độ dương khoảng 25°C. Điều này đạt được nhờ hệ thống làm lạnh tích hợp, kết hợp với vật liệu cách nhiệt chất lượng cao và thiết kế kín để giảm thiểu thất thoát nhiệt.
Cấu tạo cơ bản của hệ thống làm lạnh container
Hệ thống làm kho lạnh container bao gồm các thành phần cơ bản sau:
- Máy nén (Compressor): Đây là trái tim của hệ thống làm lạnh. Máy nén chịu trách nhiệm nén môi chất lạnh, từ đó tạo ra áp suất và nhiệt độ cao trước khi đi vào dàn ngưng tụ. Theo tiêu chuẩn ngành, máy nén sử dụng trong container lạnh thường là loại xoắn ốc hoặc pit-tông, được thiết kế để vận hành liên tục trong điều kiện khắc nghiệt.
- Dàn ngưng tụ (Condenser): Dàn ngưng tụ giúp làm mát môi chất lạnh và chuyển hóa từ trạng thái khí sang lỏng. Trong container lạnh, dàn ngưng tụ thường được làm từ hợp kim nhôm hoặc đồng để tăng khả năng truyền nhiệt.
- Van tiết lưu (Expansion Valve): Van tiết lưu kiểm soát lưu lượng môi chất lạnh đi vào dàn bay hơi, từ đó giúp giảm áp suất và nhiệt độ. Việc điều chỉnh van tiết lưu chính xác giúp container duy trì nhiệt độ ổn định và tiết kiệm năng lượng.
- Dàn bay hơi (Evaporator): Dàn bay hơi là nơi môi chất lạnh hấp thụ nhiệt từ không khí bên trong container, làm giảm nhiệt độ hàng hóa. Quạt trong dàn bay hơi giúp phân bố không khí lạnh đều khắp container.
- Hệ thống điều khiển (Controller System): Hệ thống điều khiển hiện đại sử dụng cảm biến nhiệt độ và độ ẩm để tự động điều chỉnh công suất máy nén, quạt và van tiết lưu. Các container cao cấp còn tích hợp công nghệ, cho phép giám sát từ xa và cảnh báo bất thường ngay lập tức, giảm nguy cơ hư hỏng hàng hóa.
Các loại hệ thống làm lạnh trong container
Hiện nay, hệ thống làm lạnh container được chia thành một số loại chính:
- Hệ thống làm lạnh bằng cơ khí (Mechanical Refrigeration): Đây là loại phổ biến nhất, sử dụng máy nén, môi chất lạnh (như R134a, R404A) để tạo ra không khí lạnh. Ưu điểm là hiệu suất ổn định, dễ bảo trì; nhược điểm là tiêu thụ năng lượng cao và cần kiểm tra định kỳ.
- Hệ thống làm lạnh bằng nhiệt độ bay hơi trực tiếp (Direct Expansion – DX): Môi chất lạnh được phun trực tiếp vào dàn bay hơi, tạo ra hiệu suất làm lạnh nhanh. Phù hợp cho vận chuyển hàng hóa nhạy cảm cần duy trì nhiệt độ chính xác, nhưng chi phí lắp đặt cao.
- Hệ thống làm lạnh bằng nước lạnh (Chilled Water System): Thường dùng cho container lớn hoặc kho chứa di động. Nước lạnh tuần hoàn qua dàn bay hơi để làm mát không khí. Hệ thống này giúp tiết kiệm năng lượng và duy trì nhiệt độ ổn định, nhưng cần thiết bị hỗ trợ và quản lý kỹ thuật cao.
- Hệ thống lạnh kết hợp (Hybrid Refrigeration): Kết hợp cơ khí và năng lượng tái tạo, ví dụ dùng pin hoặc năng lượng mặt trời để hỗ trợ máy nén.

Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất làm lạnh trong container
Hiệu suất làm lạnh container phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Nhiệt độ môi trường: Nhiệt độ bên ngoài cao sẽ làm tăng tải nhiệt lên hệ thống làm lạnh, khiến máy nén phải hoạt động mạnh hơn, tăng tiêu thụ năng lượng.
- Tải hàng và cách bố trí hàng hóa: Hàng hóa được sắp xếp không khoa học sẽ cản trở luồng khí lạnh, dẫn đến nhiệt độ không đồng đều.
- Tình trạng bảo trì hệ thống: Máy nén, quạt và dàn ngưng tụ cần được kiểm tra định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định. Bộ lọc bụi bẩn hoặc môi chất lạnh thiếu sẽ làm giảm hiệu suất làm lạnh 10–15%.
- Chất lượng container: Vật liệu cách nhiệt, độ kín khít của cửa và hàn mối nối ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giữ nhiệt. Container chất lượng cao có thể giảm thất thoát nhiệt đến 20% so với container cũ.
- Công nghệ điều khiển: Hệ thống giám sát thông minh giúp cân bằng tải nhiệt, điều chỉnh công suất máy nén và quạt, từ đó tiết kiệm năng lượng và duy trì nhiệt độ ổn định.

Tham khảo thêm: Cách sử dụng, bảo quản kho lạnh container tốt nhất
Hệ thống làm lạnh trong container lạnh là yếu tố then chốt quyết định chất lượng và độ an toàn của hàng hóa trong vận chuyển quốc tế. Việc lựa chọn loại hệ thống phù hợp, bảo trì định kỳ, quản lý nhiệt độ và sắp xếp hàng hóa khoa học sẽ nâng cao hiệu suất, tiết kiệm năng lượng và giảm rủi ro hư hỏng.
Để tìm hiểu chi tiết và lựa chọn đơn vị cung cấp uy tín, bạn có thể tham khảo Hưng Thịnh Container – đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ cho thuê container kho lạnh chất lượng, đáp ứng đa dạng nhu cầu của doanh nghiệp.