Biến chứng sỏi túi mật: Những điều cần biết để phòng ngừa

Sỏi túi mật là một trong những bệnh lý phổ biến về đường mật, đặc biệt ở phụ nữ trung niên và những người thừa cân. Nhiều người chủ quan khi mắc sỏi túi mật, bởi giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời, sỏi túi mật có thể dẫn đến những biến chứng sỏi túi mật nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Các biến chứng sỏi túi mật thường gặp

Sỏi túi mật nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, từ viêm túi mật cấp tính đến tắc nghẽn ống mật và nguy cơ nhiễm trùng toàn thân. Một số biến chứng phổ biến bao gồm:

Viêm túi mật cấp tính

Viêm túi mật cấp tính thường xảy ra khi sỏi di chuyển, gây tắc nghẽn ống túi mật. Triệu chứng điển hình:

• Đau dữ dội ở vùng hạ sườn phải, cơn đau lan ra vai phải hoặc lưng
• Buồn nôn, nôn ói, sốt nhẹ
• Vàng da hoặc vàng mắt nếu ống mật bị tắc

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm túi mật cấp có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng, hoại tử túi mật hoặc áp xe, đe dọa tính mạng.

Tắc ống mật chủ

Sỏi túi mật có thể rơi xuống ống mật chủ, gây tắc nghẽn dòng chảy của mật. Biểu hiện:

• Vàng da và mắt, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu
• Đau bụng dữ dội, kèm sốt và ớn lạnh
• Nguy cơ viêm đường mật và nhiễm trùng huyết

Tắc ống mật chủ là tình trạng cấp cứu, cần can thiệp y tế nhanh chóng, thường thông qua phẫu thuật hoặc thủ thuật lấy sỏi.

Viêm tụy cấp

Khi sỏi di chuyển và chặn ống tụy, nguy cơ viêm tụy cấp tăng cao. Triệu chứng:

• Đau bụng dữ dội, lan ra lưng
• Buồn nôn, nôn ói liên tục
• Sốt, mạch nhanh, cơ thể mệt mỏi

Viêm tụy cấp do sỏi túi mật có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan khác nếu không được xử lý kịp thời.

Sỏi túi mật lâu ngày gây rối loạn tiêu hóa

Ngay cả khi không gây tắc nghẽn hay viêm cấp tính, sỏi túi mật lâu ngày có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa:

• Chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu sau bữa ăn nhiều dầu mỡ
• Ăn uống kém ngon miệng, mệt mỏi
• Nguy cơ suy dinh dưỡng nếu tình trạng kéo dài

Rối loạn tiêu hóa là dấu hiệu cảnh báo rằng sỏi túi mật đã bắt đầu gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Phương pháp điều trị và phòng ngừa biến chứng

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Đối với những trường hợp sỏi túi mật nhỏ, chưa gây triệu chứng, bác sĩ thường khuyến nghị:

• Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, cholesterol cao
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ
• Uống đủ nước và duy trì cân nặng hợp lý

Những thay đổi này giúp giảm nguy cơ sỏi phát triển và ngăn ngừa các biến chứng sỏi túi mật.

Sử dụng thuốc theo hướng dẫn

Một số loại thuốc hòa tan sỏi hoặc giảm triệu chứng đau có thể được chỉ định. Tuy nhiên, hiệu quả thường chậm và chỉ phù hợp với sỏi cholesterol nhỏ, không có triệu chứng nặng.

Phẫu thuật cắt túi mật

Trong nhiều trường hợp, đặc biệt khi sỏi gây viêm túi mật cấp, tắc ống mật chủ hoặc đau kéo dài, phẫu thuật cắt túi mật là phương pháp điều trị triệt để. Có hai hình thức:

• Phẫu thuật nội soi: ít xâm lấn, hồi phục nhanh
• Phẫu thuật mở: áp dụng khi sỏi lớn hoặc có biến chứng phức tạp

Sau phẫu thuật, hầu hết bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường mà không gặp ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tiêu hóa.

Khám định kỳ và theo dõi

Việc thực hiện khám bảo hiểm y tế định kỳ giúp phát hiện sỏi túi mật và các bất thường về gan, mật kịp thời. Siêu âm, xét nghiệm chức năng gan mật và thăm khám lâm sàng là những bước quan trọng để giảm nguy cơ biến chứng nặng.

Biến chứng sỏi túi mật có thể nghiêm trọng, từ viêm túi mật cấp tính, tắc ống mật chủ, viêm tụy cấp đến rối loạn tiêu hóa kéo dài. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, thăm khám định kỳ và thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh giúp phòng ngừa hiệu quả. Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật cắt túi mật là biện pháp triệt để để loại bỏ sỏi và ngăn ngừa biến chứng. 

Đồng thời, thực hiện khám bảo hiểm y tế định kỳ giúp theo dõi sức khỏe toàn diện, phát hiện sớm các bất thường và đảm bảo can thiệp kịp thời. Bằng cách chủ động chăm sóc và theo dõi sức khỏe, bạn có thể giảm nguy cơ biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống lâu dài.