Thế nào là thiết bị đóng cắt điện? Chức năng và phân loại

25 Tháng Chín, 2022 Đông Chí 0 Comments

Thiết bị đóng cắt điện là một bộ phận quan trọng và cần thiết trong mạng lưới điện. Chúng thường được dùng để bảo vệ mạch điện khi gặp sự cố. Vậy liệu chúng có cấu tạo, chức năng và được phân loại như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu với chúng tôi qua bài viết bên dưới đây.

Bài viết liên quan:

Thiết bị đóng cắt điện là gì?

Là dạng thiết bị điện được dùng để chuyển đổi, điều khiển, cách ly và bảo vệ mạch điện với những thiết bị điện khác luôn ở mức ổn định, giữ an toàn khi xảy ra sự cố về điện. Đây cũng là thuật ngữ chung được dùng để gọi cho các thiết bị chuyển mạch như: bộ cầu chì chuyển mạch, cầu chì HRC, bộ ngắt mạch CB, bộ cách ly không tải, khởi động từ, ELCB, MCCB, MCB,…. Các bộ phận này được lắp ráp để tạo thành 1 thiết bị đóng cắt điện.

Thiết bị ngắt điện có tên tiếng Anh là Circuit Breaker (CB) hoặc theo tiếng Nga là Aptomat, được dùng để đóng ngắt mạch điện, giúp bảo vệ khỏi các sự cố điện như: ngắn mạch, quá tải, sụt áp,… Bên cạnh đó, thiết bị này còn được sử dụng để xóa các sự cố ở hạ lưu và ngắt nguồn điện thiết bị để thực hiện công việc, chính vì thế chúng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống điện.

Các thành phần của thiết bị đóng cắt điện

Về căn bản, thiết bị ngắt điện bao gồm các thiết bị bảo vệ và đóng cắt như: cầu chì, công tắc, bộ cách ly, bảng điều khiển, bộ ngắt mạch, rơ-le, máy biến thế, máy biến dòng và các thiết bị liên quan khác.

Một vài thiết kế có thể sử dụng trong điều kiện bình thường và bất thường hoặc chỉ dùng để chuyển đổi nguồn điện nên không thể cảm nhận được lỗi. Thiết bị đóng cắt điện giúp tạo sự thuận lợi trong việc bật/tắt máy biến áp, máy phát điện, đường dây tải điện,… trong điều kiện dòng điện bình thường, nhưng nếu có dòng điện lớn chạy qua và cảm nhận được mối nguy hiểm gây ảnh hưởng tới thiết bị điện thì sẽ ngắt ngay phần kết nối không an toàn ra khỏi hệ thống.

Tham khảo thêm: Đơn vị Ah là gì?

Chức năng của thiết bị ngắt điện

Công dụng chính của thiết bị ngắt điện là:

Tự động cắt mạch điện như cầu chì.
Bảo vệ dòng điện tránh việc bị ngắn mạch, quá tải hoặc sụt áp,…
Hạn chế gây ra chập mạch, phát nổ, mất điện… đảm bảo được tính mạng an toàn cho con người.

Bên cạnh đó, khi dòng điện bị rò rỉ xuống đất và làm mất đi tính cân bằng giữa dòng điện đi và về trong mạch điện gia đình, khi đó thiết bị sẽ tự động ngắt điện để tạo sự an toàn hơn khi sử dụng.

Do đó tùy thuộc vào từng thiết kế chuyên dụng nên chức năng của từng thiết bị ngắt điện cũng sẽ có sự khác biệt.

Các tính năng cơ bản của thiết bị đóng cắt điện

Sau đây là một số tính năng quan trọng của thiết bị ngắt điện này:

Có độ tin cậy hoàn toàn

Để nâng cao được độ tin cậy thì việc trang bị các thiết bị đóng cắt là một điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Khi hệ thống điện xảy ra bất kỳ sự cố nào thì thiết bị sẽ đóng vai trò trong việc ngắt điện và cách ly phần bị lỗi ra khỏi mạch để đảm bảo an toàn, tránh gây cháy nổ, rò rỉ điện.

Tách biệt hoàn toàn phần bị lỗi và không lỗi

Thiết bị ngắt điện có thể phân biết được rõ đâu là phần bị lỗi và phần an toàn, tách phần nguy hiểm đó ra khỏi hệ thống điện để không làm ảnh hưởng tới các thiết bị khác. Như vậy sẽ đảm bảo được tính liên tục trong việc cung cấp điện và giảm tối thiểu thời gian chờ đợi để khắc phục sự cố.

Hoạt động nhanh, chính xác

Khi xảy ra bất kỳ lỗi nào của bộ phận trên hệ thống, thiết bị đóng cắt điện sẽ phải hoạt động nhanh chóng để tránh gây ra thiệt hại do dòng điện ngắn mạch cho các thiết bị khác. Nếu lỗi không được xử lý kịp thời, nó rất dễ lan sang các bộ phận khác và gây nguy hiểm cho toàn bộ hệ thống điện.

Thao tác điều khiển bằng tay

Thiết bị đóng cắt điện luôn phải được thiết kế theo chế độ kiểm soát thủ công bằng tay để dự bị trong các tình huống sự cố khác nhau.

Thao tác điều khiển thiết bị ngắt điện thủ công

Phân loại các thiết bị đóng cắt điện

Thiết bị đóng cắt sẽ được phân chia theo các cấp điện áp, gồm 3 cấp như sau:

Thiết bị đóng cắt điện cao thế (LV).
Thiết bị đóng cắt điện trung thế (MV).
Thiết bị đóng cắt điện hạ thế (HV).

Tham khảo thêm: Cách sạc ắc quy ô tô

Thiết bị đóng cắt điện cao thế

Được dùng cho nguồn điện trên 36kV. Thành phần chính là bộ ngắt mạch điện áp cao, việc hoạt động và chuyển mạch bị lỗi của thiết bị là tương đối hiếm, nên hầu hết các bộ ngắt mạch vẫn luôn ở trạng thái BẬT hoặc được vận hành sau một thời gian dài.

Thiết bị đóng cắt trung thế

Được dùng cho nguồn điện từ 3,3 – 33kV, dùng để phân phối năng lượng điện được kết nối đến các mạng điện khác nhau.

Thiết bị gồm các trạm biến áp thiết bị như: từ trường không khí, máy cắt dầu số lượng lớn, máy cắt dầu tối thiểu, cách điện khí SF6, chân không và thiết bị đóng cắt bằng khí.

Bên cạnh đó chúng còn làm gián đoạn dòng điện khi phát lỗi ở bất kỳ CB nào trong hệ thống.

Thiết bị đóng cắt điện hạ thế

Được dòng cho các nguồn điện áp thấp khoảng 1000 VAC và 1500V DC. Có một số loại phổ biến như: OCB, cầu chì HRC, bộ cách ly không tải, aptomat chống giật, MCB, bộ cầu chì chuyển mạch,….

Đó là tất cả những thông tin về cấu tạo, các chức năng và phân loại của thiết bị đóng cắt điện. Qua đó ta có thể hiểu được vai trò và tầm quan trọng của chúng trong hệ thống điện, giúp loại bỏ được những mối nguy hiểm, đe dọa tới nguồn điện và các thiết bị khác, nhằm đảm bảo an toàn cho tính mạng con người. Vậy nên, hãy chọn mua và lắp đặt loại thiết bị ngắt điện phù hợp với nhu cầu cho gia đình của bạn. Liên hệ ngay với Phước Châu để được tư vấn cụ thể, rõ ràng hơn.

Bất động sản Sài Gòn